یادی از معلم هندسه

دبیرستان که بودم معلمی داشتیم به نام آقای منصوری. مردی آرام و متین که می‌گفتند بیش از سی سال تجربه‌ی تدریس دارد و یکی از دبیران معروف شهر رشت بود. تخصص ایشان نیز هندسه و مثلثات بود.
ماشین تویوتا کرونای قدیمی ایشان مرا به یاد یکی از پزشکان هم‌محلی‌مان می‌انداخت. چهار سال درس هندسه را با ایشان گذراندیم و هم چنین مثلثات سال دوم دبیرستان. آن موقع مثلثات تنها در سال دوم و سوم تدریس می‌شد.
وقتی مثلثات سال دوم را با ایشان گذراندیم، کتاب مثلثات سال سوم هیچ چیز جدیدی برایمان نداشت. درس هندسه برایمان خیلی راحت بود. درسی که برای خیلی‌های دیگر، واقعاً درس مشکلی بود. سال چهارم دبیرستان، هندسه فضایی داشتیم، خیلی در ابتدا سخت به نظر می‌رسید، اما در پایان سال، همه نمره‌های خوب و درخشانی گرفتیم.
اما چرا این طور بود. حال که به شیوه‌های تدریس این مرد بزرگ فکر می‌کنم، جمع‌بندی‌ام این است که او واقعاً معلم بود.
۱- هیچ وقت برای ساکت کردن کلاس متوسل به حرف زدن نشد. نه این که ما بچه‌های آرامی باشیم. نه! ایشان با تغییر تن و بلندی صدای خود،‌ کلاس را کنترل می‌کرد. وقتی یکی از بچه‌ها حرف می‌زد، ایشان تن صدای خود را پایین می‌آوردند و بقیه بچه‌ها، همکلاسی خود را وادار به سکوت می‌کردند.
۲- همیشه برای ترسیم اشکال هندسی ابزارهای لازم را به همراه داشت، جز یک بار! یادم است که آن موقع کتانی چینی می‌پوشیدم. کتانی‌های سفیدی که بند آنها نزدیک به نیم متر بود و چون سبک بود، مورد علاقه‌ام بود. در یکی از کلاس‌ها که مربوط به دایره بود، به نیمکت ما نزدیک شد و گفت: بند کفشت را دربیار. من هم اطاعت کردم و بند کتانی‌ام را خدمت ایشان دادم تا آخر کلاس به من پس داد.
۳- تمرین‌ها را باید حل می‌کردیم چون سر کلاس، از ما می‌خواست که تمرین‌های کتاب را به نوبت حل کنیم و تمام تمرین‌های کتاب را نیز حل می‌کرد. کاری که انجام آن خیلی مشکل بود.
۴- مجبور بودیم همیشه تمامی مطالب کتاب و تمرین‌های حل نشده را مرور کنیم و برای حل آنها آماده باشیم. چرا؟ فرض کنید که درس هندسه شامل ۱۰ درس بود. در حالی که ابتدای درس ۵ بودیم، از تمامی درس‌های قبلی حداقل یک تمرین باقی مانده بود. معلم‌ عزیزمان در هر جلسه از هر درس یک یا چند تمرین را به گونه‌ای حل می‌کرد که اولاً از هر درس چند تمرین باقی بماند و در ضمن در هر جلسه، حداکثر درسهای قبلی با حل تمرین مرور شود.
۵- برای کسانی که علاقه‌مند بودند مسأله‌هایی مشکل‌تری طرح می‌کرد و از آنها می‌خواست که خارج از کلاس آن را حل کنند.
۶- در کلاس چیستان‌ها و معماهای ریاضی مطرح و حل می‌کردند. این کار باعث شادی کلاس و علاقه‌مندی بیشتر ما به ریاضیات می‌شد.

در تمام این چهار سال، هیچ وقت ندیدم که عصبانی شود. فقط یک بار دیدم که ناراحت شد. آن هم به خاطر یکی از هم‌کلاسی‌ها بود که در پاسخ به پرسشهای امتخان دغل (نه تقلب) کرده بود.

چند روز پیش آقای داوری در ایمیلی اطلاع دادند که آقای اسحاق منصوری معلم عزیزمان یک سال است که دار فانی را وداع گفته‌اند.

«در دوازدهم فروردین ماه سال ۸۹ مطلع شدم که در دوازدهم فروردین ماه ۸۸ ،آقای اسحاق منصوری دبیر پرتوان هندسه کسی که حدود نیم قرن این درس را تدریس کرد و در میان دبیران برجسته ریاضی رشت عنوان «پیله آقا» معروف گردیده بود به رحمت ایزدی پیوسته است سخت متأسف شدم.

او حدود ده سال با همه مشکلات و سختی ها هفته ای دو روز برای تدریس درس هندسه به دبیرستان نمونه دولتی گشت- فومن می آمد.مردی آرام،با وقار و با ادب ،پر تلاش و مصمم برای تربیت گلهای نمونه بود.کم کاری را بر نمی تابید،هر جلسه دفتر حل تمرین را به دقت نگاه می کرد اگر کسی کار نکرده بود پیش من می فرستاد که دفتر او را امضاء کنم که بعدا دانش آموز تکرار نکند اما هیچگاه به شخصیت دانش آموز بی احترامی نمی کرد.کسانی که چهارسال زیر نظر او درس هندسه را می آموختند بسیار توانا و زبردست می شدند.
…
اکنون که این یادداشت را می نویسم حتی نمی دانم که آرامگاه او کجاست اما از همه شما می خواهم هر وقت او را به یاد آوردید برای شادی روح بلندش فاتحه بخوانید و اگر فرصتی یافتید دو رکعت نماز برای او بخوانید.» [آقای داوری]

«یادم است یک روز سر کلاس امدند و روی میزها پول خرد ! هایی را که به جای پرگار برای کشیدن دایره استفاده می کردیم را جمع کردند واز پنجره کلاس ریختند بیرون. اول همه ماتمان برده بود» [عیسی]
آیا می‌دانید چرا پول خردها را بیرون ریختند؟
از درگذشت این معلم بزرگوار متأسفم چرا که:
از شمار دو چشم یک تن کم وز شمار خرد هزاران بیش

روحش شاد.

گزیده:
پیشرفت ما به عنوان یک ملت نمی‌تواند سریع‌تر از پیشرفت ما در امر آموزش باشد. چرا که تفکر انسانی، اساسی‌‌ترین عامل برای پیشرفت ما است. جان اف کندی